Przejdź do głównej zawartości

WYJAZD NA URLOP TYLKO Z KARTĄ EKUZ - jakie to ryzyko dodatkowych opłat i nerwów?

 

Zawsze znajdzie się ktoś niefrasobliwy i bardzo oszczędny, którego przerażają dodatkowe wydatki na ubezpieczenie turystyczne w czasie wyjazdów. 

Lub w trakcie urlopu nie stanie się nic złego, a trzeba będzie na przykład profilaktycznie odwiedzić lekarza z powodu bólu brzucha, ucha lub upierdliwego refluksu i mimo, że mamy zakupioną polisę turystyczną to decydujemy się na leczenie państwowe.

Mając jedynie kartę EKUZ w portfelu i będąc na wakacjach w krajach Europejskich może Ci przysługiwać leczenie które jest niezbędne i nieplanowane, w ramach publicznego systemu opieki zdrowotnej, udzielone, abyś nie musiał wracać do Polski i mógł kontynuować pobyt w warunkach bezpiecznych dla zdrowia.

Pamiętaj że z EKUZ otrzymasz tylko niezbędną pomoc medyczną.
I to lekarz, który udziela pomocy decyduje, które świadczenie jest dla Ciebie niezbędne.  Bierze pod uwagę Twój stan zdrowia i planowany okres pobytu w danym kraju.
W momencie zagrożenia życia masz prawo do takich samych świadczeń i na takich samych jak zasadach w publicznej służbie zdrowia jak obywatele odwiedzanego państwa.

Oto najpopularniejsze cele wakacyjne i na nich skupimy się najmocniej. W wybranych krajach za niektóre świadczenia trzeba zapłacić, mimo że w Polsce są bezpłatne. Nie są one zwracane przez NFZ.  

Transport powrotny do Polski jest całkowicie płatny przez pacjenta w KAŻDYM Z PONIŻSZYCH KRAJÓW!


COVID19 - W KAŻDYM z poniższych krajów otrzymasz pomoc w przypadku koronawirusa na takich samych zasadach jak obywatele tegoż kraju. Natomiast koszty transportu sanitarnego do Polski musisz pokryć we własnym zakresie.

 

 

BUŁGARIA

  • wizyta u lekarza i stomatologa (bardzo ograniczony zakres) – ok. 2,90 lewa (1% minimalnej pensji). Z opłat zwolnione są kobiety w ciąży, dzieci i młodzież do 18 lat, 
  •  badania laboratoryjne – od 2 do 6 lewów, trzeba mieć skierowanie od lekarza, które jest ważne 30 dni,
  • pobyt w szpitalu – ok. 5,80 lewa (2% minimalnej pensji) za dzień, przy założeniu, że nie przekroczysz 10 dni pobytu w ciągu jednego roku. Po przyjęciu do szpitala otrzymasz informację o ewentualnych dodatkowych opłatach i pisemnie musisz podpisać zgodę na nie. Z opłat zwolnione są kobiety w ciąży, dzieci i młodzież do 18 lat,  
  • leki – nieobjęte refundacją są płatne 100%, a refundowane są płatne częściowo lub darmowe – w zależności od decyzji lekarza, 
  •  ratownictwo górskie.

Transport karetką w przypadku zagrożenia życia jest bezpłatny.

TELEFON ALARMOWY:  150, a w rejonie Sofii także: 112.

 

CHORWACJA

  • wizyta u lekarza pierwszego kontaktu – 10 kun, 
  • leczenie specjalistyczne i szpitalne – pacjent pokrywa 20% kosztów, ale nie może zapłacić więcej niż 60,13% podstawy budżetowej (która wynosi 3326 kun) lub 2000 kun, 
  • wizyta u stomatologa – 10 kun, pod warunkiem, że świadczenie, które pacjent uzyskał, jest świadczeniem gwarantowanym, ujętym na wykazie HZZO. Za pozostałe świadczenia oraz materiały ponadstandardowe pacjent musi zapłacić w pełnej wysokości, 
  • leki – pacjent współpłaci za leki gwarantowane, ujęte w wykazie HZZO, tylko niektóre, podstawowe leki przepisane przez lekarza są bezpłatne. Koszt leków nierefundowanych pacjent musi pokryć w pełnej wysokości.

TELEFON ALARMOWY:  112

 

CYPR

  • wizyta u lekarza ogólnego – 3 euro,  
  • wizyta u specjalisty – 6 euro, 
  • badania laboratoryjne, radiologiczne oraz inne dodatkowe – koszt zależy od ich rodzaju, 
  • opłata za leki – 0,50 euro za każdy lek przepisany na recepcie, ale nie więcej niż 10 euro za całą receptę. 

Leczenie w szpitalach publicznych jest bezpłatne. Transport karetką w przypadku zagrożenia życia jest bezpłatny.

TELEFON ALARMOWY:  112

 

FRANCJA

Nie musisz mieć skierowania do szpitala lub na leczenie specjalistyczne.
Od lekarza lub stomatologa, który udziela świadczenia, pacjent otrzymuje dokument Feuille de Soins/ Feuille de Soins de Bucco Dentaire.

Takie same zasady leczenia jak we Francji obowiązują także w departamentach zamorskich Francji, takich jak: Gwadelupa, Martynika, Gujana Francuska, Reunion. 

  • wizyta u lekarza ogólnego i dentysty – całkowity koszt 23 euro. Zwrot wynosi ok. 70% tej kwoty, 
  • wizyta u lekarza specjalisty – całkowity koszt 25 euro. Jeśli lekarz stosuje wyższą stawkę, różnicę opłaca pacjent, 
  • ryczałt za wizytę u lekarza – 1 euro. Nie wnosi się tej opłaty, jeżeli u tego samego świadczeniodawcy w jednym dniu łączna suma ryczałtu przekroczyła 4 euro, 
  • opłata za leki – kasa zwraca 15%, 30%, 65% lub 100% ceny – w zależności od leku. Od zwrotu dodatkowo potrąca 0,50 euro za każde opakowanie, 
  • badania i analizy laboratoryjne – kasa zwraca 60% kosztu, ale ze zwrotu odlicza dodatkowo 1 euro za każde badanie (maksymalnie 4 euro dziennie), 
  • leczenie szpitalne – zwykle pacjent płaci 20% kosztów i jest zwolniony z dodatkowej dziennej opłaty ryczałtowej (forfait journalier). W niektórych przypadkach kasa zwraca 100% kosztów za leczenie, ale wówczas pacjent płaci dzienną opłatę ryczałtową – 18 euro. Jeżeli zostały wykonane tzw. czynności rozszerzone (actes lourds), trzeba za nie zapłacić drugi ryczałt – 18 euro, 

·        transport sanitarny we Francji – kasa zwraca 65% kosztu. Dodatkowo pacjent płaci ryczałt w wysokości 2 euro (maksymalnie 4 euro dziennie).

TELEFON ALARMOWY:  112 LUB 15

 

GRECJA

W Grecji darmowe jest leczenie w ramach publicznej służby zdrowia (ESY i PEDY). Za świadczenia w prywatnych placówkach, które mają kontrakt z EOPYY, trzeba zapłacić. Oto przykładowe płatne świadczenia w tych placówkach i ich szacunkowe koszty: 

  • badania – 15% kosztów świadczenia, 
  • leczenie stacjonarne w szpitalu – 30% ceny procedury medycznej lub 10% ceny dziennej hospitalizacji, opłata za opiekę lekarza i anestezjologa oraz ewentualne koszty wyższego standardu sali i koszty dodatkowe. 
  • konsultacja w prywatnej placówce, która ma kontrakt z EOPYY – jeśli przekroczony został limit 200 konsultacji w miesiącu. 
  • Za leki na receptę pacjent płaci 25% ich ceny. Za leki na niektóre poważne i przewlekłe choroby pacjent płaci mniej – 10% lub są one bezpłatne. Każda zrealizowana recepta kosztuje 1 euro.

TELEFON ALARMOWY:  166

 

HISZPANIA

Korzystaj ze świadczeń w godzinach przyjęć dla pacjentów leczonych w ramach państwowej opieki zdrowotnej. W przeciwnym razie zostaniesz potraktowany jako pacjent prywatny. Wyraźnie zaznacz, że chcesz być leczony zgodnie z przepisami UE.
Leczenie w publicznych zakładach opieki zdrowotnej lub szpitalach jest darmowe. Darmowy jest także transport na obszarze kraju – jeśli był niezbędny i został zalecony przez lekarza.  Wszystkie koszty leczenia w hiszpańskich placówkach spoza publicznego systemu ochrony zdrowia w Hiszpanii pacjent pokrywa w całości we własnym zakresie. Wyjątkiem jest leczenie ratujące życie.

Obowiązuje pełna odpłatność za leczenie stomatologiczne.

Płatne są także leki. Jeśli są refundowane, pacjent pokrywa tylko od 40% do 60% ich ceny, a emeryci od 10% do 60% ich ceny. Odpłatność za leki częstego użytku stosowane w ciężkich lub przewlekłych chorobach wynosi 10% ich ceny, ale nie może przekroczyć 4,24 euro za opakowanie.

TELEFON ALARMOWY:  112

 

MALTA

Na Malcie wiele świadczeń jest bezpłatnych, na przykład: 

  • świadczenia udzielane w centrach medycznych i szpitalach,  
  • hospitalizacja w zakładzie publicznym, 
  • transport do publicznego szpitala lub ośrodka zdrowia na Malcie, 
  • leczenie stomatologiczne w nagłych przypadkach.

Dostęp do bezpłatnej opieki stomatologicznej (poza przypadkami nagłymi) jest ograniczony. Z reguły jest ona udzielana prywatnie, za odpłatnością pacjenta. Pacjent pokrywa pełne koszty leków i protez, z wyjątkiem leków przepisanych podczas pierwszych 3 dni leczenia szpitalnego, które są wydawane bezpłatnie.

Wszystkie koszty leczenia w maltańskich placówkach spoza publicznego systemu ochrony zdrowia pacjent pokrywa we własnym zakresie.

Po powrocie do Polski możesz ubiegać się o zwrot poniesionych kosztów. Zostaną one jednak zwrócone zgodnie z polskimi stawkami, które obowiązują w rozliczeniach między NFZ a polskimi świadczeniodawcami. Zwracana kwota nie może przekroczyć faktycznie poniesionych wydatków. Złóż do swojego oddziału NFZ wniosek o zwrot poniesionych kosztów. Dołącz oryginały rachunków i dowodów zapłaty.

TELEFON ALARMOWY: 112

 

PORTUGALIA

Świadczenia zdrowotne są udzielane w wyznaczonych godzinach przyjęć – 8:00–20:00, choć niektóre placówki w większych miastach działają całą dobę. Lekarzowi zaznacz, że chcesz być leczony zgodnie z przepisami UE. Niektóre ośrodki zdrowia zapewniają leczenie stomatologiczne. 

  • opłata za udzielone świadczenie zdrowotne – od 5 do 10 euro, w zależności od placówki. Dzieci i kobiety w ciąży są zwolnione z opłat, 
  • leczenie szpitalne – ok. 25 euro za noc (kwota może się różnić w zależności od szpitala, leczenie  w stanach nagłych ok. 15–20 euro, 
  • opłata za leki – niektóre leki refundowane są bezpłatne, za inne należy zapłacić 5%, 31%, 61% lub 85% ceny. Leki spoza wykazu leków objętych refundacją sprzedawane są za pełną odpłatnością.

TELEFON ALARMOWY: 112

 

WĘGRY

Wizyty u lekarza pierwszego kontaktu i specjalisty na Węgrzech są bezpłatne. Bezpłatne są też, na podstawie skierowania, następujące świadczenia stomatologiczne: 

  • leczenie podstawowych chorób jamy ustnej i zębów, 
  • zabiegi zachowawcze, 
  • zabiegi chirurgii stomatologicznej, 
  • leczenie chorób dziąseł. 

Stomatolog pomoże Ci bezpłatnie w nagłych wypadkach. Pełen zakres świadczeń stomatologicznych przysługuje: 

  • kobietom w ciąży i do 90 dni po porodzie, 
  • osobom powyżej 62 lat, 
  • osobom poniżej 18 lat.

Bezpłatne na Węgrzech jest leczenie w szpitalu, z wyjątkiem dodatkowych świadczeń, jak np. wyższy standard sali lub posiłku. To świadczeniodawca (np. lekarz, przychodnia, szpital) ustala wysokość dopłat do leczenia.

Jeśli leczysz się w szpitalu lub przewlekle, otrzymasz leki nieodpłatnie. W pozostałych przypadkach dopłacisz – od około 10% do 75% ceny.

Transport medyczny na terytorium Węgier jest bezpłatny.

TELEFON ALARMOWY: 112

 

WŁOCHY 

  • wizyta u lekarza pierwszego kontaktu – zapłacisz do 36,15 euro za wizytę, 
  • wizyta u lekarza specjalisty – zapłacisz część kosztów wizyty.  
  • leczenie stomatologiczne – zapłacisz pełny koszt wizyty, 
  • opłata za leki – mogą być objęte ryczałtem, darmowe, płatne w połowie lub w całości. Pełnopłatne leki mają dopisek „ticket” na rachunku. Ryczałt może zwrócić Ci NFZ, jeśli złożysz o to wniosek,

transport do szpitala – zapłacisz część kosztów.

 

TELEFON ALARMOWY: 112

 

OPIS WSZYSTKICH KRAJÓW EUROPEJSKICH ZNAJEDZIECIE TUTAJ: 

https://www.nfz.gov.pl/dla-pacjenta/nasze-zdrowie-w-ue/leczenie-w-krajach-unii-europejskiej-i-efta/wyjezdzam-do/




Photo by Chen Mizrach on Unsplash

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Popularne posty z tego bloga

JAK OSZCZĘDAĆ PIENIĄDZE?

  Jedzenie 1. Kupuj z listą i nigdy na głodniaka. Chodź na zakupy z listą i nie dokonuj zakupów spoza listy. 2. Nie przepłacaj na jedzeniu. Wejdź na strony sklepów internetowych, zgromadź produkty w „koszyku” i sprawdź, w których zapłacisz najmniej.   3. Ogranicz słodycze i napoje gazowane. Twój organizm i portfel Ci podziękuje. 4. Ogranicz jedzenie na mieście i kawę ze Starbunia lub Maka.  Oszczędność = 100-600 zł/m-c = 1200-7200 zł/rok. 5. Szykuj kanapki do pracy. Możesz również wziąć wczorajszy obiad, albo sałatkę w słoiku.  Oszczędność = 150-400 zł/m-c. 6. Korzystaj z hipermarketów internetowych. Nic nie kupisz „nadto”, bo nie przykuje ci wzroku, ani nikt nie będzie stał i proponował. 7. Rób przetwory i własne produkty. Np. piecz chleb, zrób własne muesli, warzywne pasty do chleba, zamiast kupnych wędlin upiecz w przyprawach pierś indyczą i jedz na kanapce na zimno.  Nie wspominając o ogórkach kiszonych i sałatkach wszelkiego typu. 8. Nie rób zapasów jedzenia jeśli

SAMI Z WYBORU, SAMI Z ZASKOCZENIA

  Najlepsza odpowiedź z jaką się zetknęliśmy w związku z pytaniem: - „Nie masz dzieci, rodziny? TO KTO CI PODA SZKLANKĘ WODY NA STAROŚĆ?!” Brzmi: - „Ciężko pracuję, aby na starość szklankę wody podał mi LOKAJ” Ubezpieczenia na życie to pomoc dla tych, którzy zostaną sami, ale też pomoc w przypadku ciężkich zachorowań. Ta opcja wydaje się szczególnie ważna dla młodych samotnych osób. Uświadamianie obaw i pokazywanie możliwego ryzyka wyrażającej największe obawy związane z samotnością, to pilne zadanie AGENTÓW. Przykładów, w których ubezpieczenie pomogło w przypadku poważnej choroby, jest mnóstwo.   Prywatne ubezpieczenia zdrowotne, produkty emerytalne, czy polisy majątkowe – ubezpieczenia mieszkania, dodatkowe ubezpieczenia samochodu to konieczność dla osób samotnych, bo to gwarancja, że w razie gdy coś się stanie, nie zostaną z niczym. A o zdrowiu i starości trzeba myśleć, gdy jest czas na działanie! Pandemia sprawiła, że ludzie odczuli dotkliwie izolację. Prawie 40%

ZDROWIE PSYCHICZNE

Oficjalna definicja WHO brzmi: Zdrowie psychiczne jest dynamicznym stanem wewnętrznej równowagi, która umożliwia wykorzystywanie własnych umiejętności w harmonii z uniwersalnymi wartościami społecznymi. Podczas pandemii wybitnie się okazało, że nie można go lekceważyć mówiąc sobie w trudniejszym czasie do lustra: „Jakoś to będzie”. Jak dbać o swoje zdrowie psychiczne? Tak samo jak o fizyczne. Kiedy coś boli i szwankuje, należy udać się do specjalisty. Ale jeśli dbamy o nasze ciało, o nasze wątroby, dbamy o kondycję, serce, skórę, włosy i kości, to dlaczego mamy lekceważyć nasze zdrowie psychiczne? Mamy ubezpieczenia zdrowotne, regularnie badamy sobie krew, lipazę i poziom cukru w organizmie. Zadbajmy również o głowę! Wprowadź chociaż jedną z poniższych zasad. A potem jeszcze jedną. I kolejną. Nie musisz wszystkich na raz, bo to ma wspomóc, a nie cudownie uleczyć z wszystkich trosk. 🌼- Poproś o pomoc. – nie jesteś Supermanem, nie musisz umieć radzić sobie ze wszystkim. Każdy

ODWOŁANY WYJAZD - I CO WTEDY?

Zeszły rok nauczył nas, że nic na tym świecie nie jest pewne, a najbardziej nasze plany wakacyjne. Na szczęście jest na to sposób. Polisa "Koszty rezygnacji z Podróży". Dzisiaj jest to szczególne rozwiązanie dla tych, którzy kupując wycieczkę z wyprzedzeniem chcą się zabezpieczyć na wypadek niemożności wyjazdu. Co można ubezpieczyć? Koszty rezygnacji z biletu czyli koszty jakimi zostaniesz obciążony przez przewoźnika w związku z anulowaniem biletu przed rozpoczęciem podróży, zgodnie z datą określoną na bilecie. Koszty rezygnacji z podróży czyli koszty rezygnacji wynikające z umowy związanej z podróżą, które zostają Ci potrącone w związku z rezygnacją z podróży przed jej rozpoczęciem Koszty przerwania podróży czyli część niewykorzystanych świadczeń wynikających z wcześniejszego powrotu z podróży oraz dodatkowe koszty transportu, związane z wcześniejszym powrotem. Jakie mogą być powody rezygnacji ? Zachorowanie na Covid-19 jest traktowane jak każde nagłe zachorowanie i moż

UWAGA- UDAR SŁONECZNY !

    Już niedługo według prognoz pogody, wysoka temperatura wraca do nas z mocą.           Pamiętajcie zatem o tym, że słońce jest przyjemnym i naturalnym antydepresantem i źródłem witaminy D, ale każde lekarstwo w nadmiernych ilościach zamienia się w truciznę. Przegrzanie najczęściej dotyczy dzieci i seniorów ponieważ w tych grupach wiekowych mechanizmy termoregulacji są najsłabsze. Narażeni są również cukrzycy, osoby otyłe, cierpiące na choroby serca czy nadczynność tarczycy, a także osoby pod wpływem alkoholu.              Szczególnie uważać powinny również osoby przyjmujące leki przeciwalergiczne, moczopędne, antydepresyjne oraz nasenne.      W gorące dni aby uchronić się przed udarem cieplnym czy słonecznym, jeśli już musicie poruszać się w pełnym słońcu, polecamy kapelusze typu panama, parasol w jasnym kolorze , oraz posiadanie zapasu wody.       Może być trzymana w bukłakach pustynnych. Albo ostatecznie w butelce.      Jeśli na nieszczęście mimo ochrony, okaże się, że macie

POWODY ODMOWY WYPŁATY ODSZKODOWANIA

Nie lubimy się denerwować niepotrzebnie. 😥 . Na niektóre z rzeczy które nam podnoszą ciśnienie, mamy wpływ. Zatem zapoznajcie się z .... Przyczyny odmowy wypłaty odszkodowania 1. Zdarzenie, które nie było objęte ochroną ubezpieczeniową Dla przykładu: jeśli ubezpieczyliśmy mieszkanie od pożaru, ale nie od włamania i kradzieży, to w przypadku włamania, po prostu nie będzie wypłaty. Dlatego zawierając umowę należy dokładnie zapoznać się z punktami, które precyzują zakres polisy. Jeśli tego nie zrobimy, możemy zawrzeć niewłaściwe ubezpieczenie, a w konsekwencji odszkodowanie może nam w danej sytuacji po prostu nie przysługiwać. 2. Wyłączenia odpowiedzialności. Warto je poznać przed zawarciem polisy. Pamiętajmy o nich, bo będziemy musieli się ich wystrzegać! Dla przykładu popularnym wyłączeniem odpowiedzialności, jest tzw „długotrwałe działanie czynnika powodującego szkodę” Np. jeśli masz nieszczelną wannę, która jest zabudowana i woda ciurka przez pół roku niszcząc podłogę, ścianę

HEJT W INTERNECIE

  Kiedy zaczyna się nowy rok szkolny, dla niektórych zaczyna się całkiem nowy etap w życiu. Spotykamy na swojej drodze nowych ludzi, może przyjaciół do końca życia. Dzieciaki zaczyna łączyć grupa w której istnieje relacja między członkami, prowadząca do wspólnoty świadomości i w konsekwencji do wspólnego działania. Dzieci i młodzież to również dynamiczny system działania, gdzie każdy posiada pewną rolę społeczną. Z jakiegoś powodu czasem w tym systemie wydarzy się coś, co spowoduje, że grupa kogoś odrzuca i tak rodzi się w najgorszym wypadku nękanie i ostracyzm. Dla młodego człowieka bardzo ważna jest akceptacja grupy, funkcjonowanie z rówieśnikami. Młodzi ludzie chcą budzić podziw, respekt, a często wydaje im się, że najłatwiej jest zaimponować agresją. Dzieci dopuszczające się agresji często same jej doświadczyły lub nadal jej doświadczają. Przyczyny hejtu w Internecie:   • zazdrość, • złośliwość, • poczucie nudy, • poczucie bezradności, • niska samoocena, • próbę rozł

MIEJ DRONY POD KONTROLĄ

  Coraz częściej obecne na weselach, imprezach, w ramach modnego prezentu, czy po prostu miłość do gadżetów i zabawek (jak kiedyś zdalne autka czy samoloty) Drony szturmem zadomowiły się w naszej codzienności i nie kojarzą się już jedynie z wojskiem czy filmami SF. Użytkowanie dronów, czyli bezzałogowych statków powietrznych, których masa nie przekracza 20 kg, doczekało się unijnej regulacji, która teraz wdrażana jest do polskiego porządku prawnego. To dobrze, szybki rozwój techniki, duże zainteresowanie dronami, szerokie wykorzystywanie ich do celów rekreacyjnych, jak też komercyjnych i państwowych, to wystarczające powody, by te kwestie uregulować. Jest też obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej. Od 31 grudnia 2020 r. każdy, kto będzie chciał latać dronem o masie powyżej 250 g lub dronem posiadającym kamerę, będzie musiał zarejestrować się, przejść szkolenie i zdać test online. Uprawnienia pilota bezzałogowego statku powietrznego do 20 kg. mogą mieć osoby od 14 r

CHROŃ SWOJE WŁOŚCI

Co zakłada złodziej na urlopie? Zakłada, że cię nie ma w domu! Oto przed wami poradnik z cyklu: j ak zabezpieczyć swoje mieszkanie, dom przed włamaniem lub jego próbą. - UBEZPIECZ MIESZKANIE NA OKOLICZNOŚĆ WŁAMANIA - zawsze zamykaj drzwi na klucz, nawet jak jesteś w domu. A na noc zakładaj przenośny zamek na drzwi (np. taki: https://bit.ly/31zZFdr) - zamontuj system alarmowy - monitoring - Masz stary telefon lub tablet? Jeśli działa kamera i wifi możesz użyć jej jako kamery wewnętrznej w domu. Wystarczy ściągnąć aplikację np. Alfred Home Security Camera. - nie zamieszczaj szczegółowych zdjęć w mediach społecznościowych swojego domu czy mieszkania. Rozkładu, drzwi, zamków itd. - zamontuj sejf (nawet niewielki) i ukryj go gdzieś w domu, stale przytwierdzając go do podłogi czy ściany. I najlepiej zrób to sam/sama, nie zlecaj tego obcej osobie (np. https://bit.ly/3w2epQq) - zrób zdjęcia swoich wartościowych rzeczy, w razie ich kradzieży łatwiej będzie je zidentyfikować - jeśli przych